موزه سنت پترزبوگ

معرفی موزه سنت پترزبورگ

بزرگترین موزه روسیه، سومین موزه بزرگ جهان و یکی از قدیمی ترین موزه های دنیا القابی است که برای یکی از برجسته ترین اماکن هنری و تاریخی جهان به کار می رود. موزه سن پترزبورگ در مجموعه بی بدیلی از آثار هنری و تاریخی قرار گرفته است. عمارت با شکوه موزه در سال ۱۷۶۴ میلادی پایه گذاری شده و تاکنون یکی از جاذبه های منحصر به فرد گردشگری کشور روسیه را به خود اختصاص داده است.

موزه سن پترزبورگ از قدیمی ترین گالری های هنری و موزه های تاریخی و فرهنگی دنیاست و حدود ۳ میلیون اثر هنری و تاریخی را در خود جای داده است. البته آثار موزه معمولا به صورت همزمان در معرض دید عموم قرار نمی گیرد بلکه بازه های زمانی مشخصی برای نمایش آثار خاص آن وجود دارد.

کاخ موزه سنت پترزبورگ

تاریخچه مشترک هنر و تاریخ ساختمان اصلی موزه در یک کاخ بسیار بزرگ و زیبای زمستانی قرار دارد. این کاخ به دوره پایانی قرن ۱۸م بر می گردد. البته تنها بخشی از این کاخ به عنوان موزه آرمیتاژ استفاده می شود و بقیه قسمت ها ارتباطی با موزه ندارد؛ هر چند به تنهایی مثل یک موزه هنری است. عمارت کاخ ۱۰۵۷ اتاق، ۱۱۷ راه پله، ستون های رنگی بسیار بزرگ، مجسمه های ظریف فراوان و تزئینات و گچبری های استادانه و پر کار دارد.

تاسیس موزه

داستان تاسیس و پایه گذاری این موزه به زمانی بر می گردد که کاترین کبیر بالغ بر ۲۰۰ نقاشی را از هنرمندان اروپایی خرید نگارخانه ای خصوصی برای خود درست کرد. وی تصمیم گرفت این مجموعه را در نگارخانه اش نگه دارد. کاترین این گالری را خلوتگاه خود می نامید و تنها برخی شخصیت های خاص اجازه بازدید از آن را می یافتند.

به دستور کاترین بین سال های ۱۷۸۳ تا ۱۷۸۷ در نزدیکی گالری، تئاتری خصوصی احداث شد. این تئاتر پس از ساخته شدن، آرمیتاژ خوانده شد که بعدها به افتخار آن کل موزه هم آرمیتاژ نام گرفت. نام خود را به موزه هدیه کرد. ساختمان تئاتر در حقیقت مجموعه ای از ۵ بنا بود که در کنار کاخ زمستانی کاترین کبیر قرار گرفته بود.

به مرور زمان، کلکسیون سلطنتی به تدریج گسترش پیدا کرد و کم کم آثار باستانی هم به آن افزوده شد. پس از حفاری های مختلفی که در جنوب روسیه صورت گرفت، آثار باستانی و فرهنگی بسیاری از تمدن های یونان و سیت که گنجینه ارزشمندی از تاریخ به شمار می رفت و برای نگهداری آنها به مکانی خاص و منحصر به فرد نیاز بود که سرانجام موزه آرمیتاژ برای انجام این امر در نظر گرفته و آثار مذکور به مجموعه هنری این موزه افزوده شد و مجموعه ای بسیار با ارزش از آثار تاریخی و هنری به وجود آورد.

آثار ایران باستان در موزه سنت پترزبورگ

از ایران باستان تا رامبراند طی دوره های مختلف آثار هنرمندان بسیاری در تاریخ این موزه به فهرست آثار افزوده شد. از آثار هنری مشهوری که در این موزه به نمایش گذاشته شده می توان به آثار هنرمندان بزرگ جهانی مثل میکل آنژ، لئوناردو داوینچی، پیکاسو، ون دایک، سزان، رامبراند، مونه و ون گوگ اشاره کرد که هر کدام از بزرگترین های سبک خود به شمار می روند. علاوه بر آثار هنری، آثار تزیینی و تاریخی زیادی هم در این موزه قرار دارد که می توان از این میان نشان ها، پوشاک و جواهرات سلطنتی را ذکر کرد.

در این موزه مجموعه ای بزرگی از آثار هنری اروپای غربی، روسیه و خاورمیانه هم وجود دارد که نقش ویژه ایران میان این آثار به راحتی و تنها با یک نظر به فهرست این گنجینه مشخص می شود.

در واقع از بخش های مهم و با ارزش این موزه، بخش فرهنگ و تمدن ایران است که شامل اشیاء نفیس و با ارزشی از تاریخ و یافته های باستان شناسی ایران است و توانسته بخشی از تمدن و فرهنگ و گذشته ایران را در معرض دید عموم قرار دهد، این بخش از موزه از محبوب ترین و پر بازدیدترین بخش های موزه آرمیتاژ است.

همانطور که پیش از این اشاره شد مجموعه با ارزشی از آثار نقاش بزرگ و صاحب سبک، رامبراند در موزه آرمیتاژ نگهداری می شود که بزرگترین کلکسیون آثار این هنرمند شهیر در جهان است.

نکاتی جذاب درباره موزه

بد نیست بدانید اهمیت این موزه برای کاترین کبیر چنان زیاد بوده که به سختی مجوز بازدید از آن را برای دیگران صادر می کرده اند. او در یکی از نامه هایش به خصوصی بودن این کلکسیون و این که تنها افراد محدودی اجازه بازدید کاز آن را دارند اشاره کرده است.وی نوشته است: «تنها موش ها و من می توانیم تمام این زیبایی ها را تحسین کنیم».

از دیگر نکات قابل توجه درباره موزه این است که در زمان شوروی سابق، حکومت توجه چندانی به نگهداری از آثار هنری ویژه طبقه ثروتمند نشان نمی داد و به دستور استالین رهبر وقت این کشور، تعدادی از با ارزش ترین آثار هنری موزه آرمیتاژ در خارج از کشور را به فروش رساند. بسیاری از آثار هنری هم به بعضی موزه های مسکو و دیگر نقاط شوروی منتقل شد.

موزه آرمیتاژ در دوره جنگ جهانی دوم یکی از پناهگاه هایی بود که مقابل حمله های هوایی مورد استفاده قرار می گرفت. این موزه در حالی که در محاصره النینگراد در جنگ جهانی دوم مورد استفاده سربازان و مردم قرار گرفته بود، بمباران شده و متحمل خسارت بسیاری گردید که جالب است بدانید این خسارت را از طریق غنیمتی جنگی جیران شد. این غنیمت جنگی، کلکسیون و مجموعه های خصوسی از نقاشی های هنرمندان امپرسیونیست جامعه آلمان بود. این مجموعه نقاشی ها سال ۱۹۹۵ به نمایش گذاشته شد و تبدیل به یکی از گرانبهاترین مجموعه های موزه گردید. جالب اینجاست که تا پیش از این در کشور آلمان و در سراسر جهان، این مجموعه گمشددای بزرگ به حساب می آمد.

امروزه موزه آرمیتاژ بسیار گسترده و بر بنای اصلی آن نیز افزوده شده است و جالب آن که مسئولان موزه به گسترش آن در خارج از کشور نیز پرداخته اند. برای نمونه می توان به اتاق های آرمیتاژ در عمارت سامرست در لندن، موزه آرمیتاژ گوگنهایم در لاس وگاس و آرمیتاژ آمستردام در هلند اشاره کرد.

آثار هنر مدرن نیز در کلکسیون های موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ دیده می شود که از آن میان می توان به آثاری از هنرمندانی چون پیکاسو(۴۰ اثر سبک کوبیسم)، آثار سال های اخیر گوگن، تابلو رقص اثر ماتیس و کافه شبانه اثر ون گوگ اشاره کرد.